De Eerste Landvoogd Pieter Both (1568-1615), P.J.A.N. Rietbergen

2 delen

In 1609 benoemden de Staten-Generaal, op voorstel van de directie van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Pieter Both (1568-1615) uit Amersfoort tot de ccrste gouverneur-generaal van Nederlands Oost-Indië. Daarmee werd de basis gelegd voor de bestuurlijke structuur van het Nederlandse koloniale imperium in de Oost, dat 350 jaar zou standhouden.

In deze uitgave van de Linschoten Vereeniging wordt uitgebreid en in samenhang aandacht besteed aan het waarom van dit besluit en aan de omstandigheden waaronder het genomen werd: een crisissituatie in de bedrijfsvoering en organisatie van de VOC (dc eerste multinational ter wereld) en een crisissituatie in de oorlog tussen Spanje en de Nederlandse Republiek - een oorlog die in Europa werd gevoerd, doch die, juist met behulp van de VOC, ook in dc koloniën werd uitgevochten.

Deel 1 van deze studie behandelt allereerst dc geschiedenis van de VOC in het eerste decennium van haar bestaan, met het doel na te gaan welke interne problemen hebben geleid tot het besluit van 1609. Vervolgens wordt nagegaan hoe de politieke situatie was in de periode waarin over het Twaalfjarig Bestand werd onderhandeld; dit Bestand zou immers, naar het zich liet aanzien, verdere Nederlandse, i.c. VOC-expansie in (Ic Oost gaan dwarsbomen, mede doordat Spanje nu middelen zou kunnen vrijmaken om de koloniale politiek van de Republiek te dwarsbomen. In dit kader bedachten de Heren Zeventien (het college waaraan het centrale bestuur van de VOC was toevertrouwd) dat reorganisatie tot versterking in de Oost zou kunnen leiden en tegelijkertijd binnenlandse kritiek dc mond zou snoeren. De Instructie, die aan de eerste gouverneur-generaal werd meegegeven, wordt daarna geanalyseerd, gevolgd door een beschouwing over de achtergronden van de keuze voor Both. Nadat de lezer heeft gezien hoe Boths vloot werd uitgerust, volgt hij de zeven schepen op hun lange. barre reis naar Bantam. Boths beleid op Java en op de Specerij-eilanden wordt doorgelicht om na gaan wat er juist is van de wat negatieve opinie die de historiografie uitspreekt over zijn bestuursperiode. Een balansopname sluit deel I af.

In deel 2 worden de belangrijkste bronnen gepresenteerd: een fundamenteel advies van 'empire builder' Cornelis Matelief; de Instructie voor Both; de 22 brieven die hij schreef aan de Heren Zeventien, waaruit blijkt onder welke condities hij zijn ambt heeft moeten en kunnen vervullen en tenslotte een anoniem, doch contemporain Verhaal van zijn acties op Java en de Molukken.

De Linschoten-Vereeniging is genoemd naar de ontdekkingsreiziger Jan Huygen van Linschoten (1562-1611). De Vereeniging bevordert de belangstelling voor het historische reisverhaal en geeft sinds 1908 jaarlijks een uniek scheepsjournaals of reisverslagen van handelslieden, diplomaten en avonturiers, uit. Dankzij een inleiding en een uitgebreide annotatie zijn deze publicaties toegankelijk gemaakt voor de hedendaagse lezer. De prachtige uitvoering van de Werken van de Linschoten-Vereeniging is in al die jaren niet veranderd. Alleen de nieuwste delen hebben behalve het klassieke blauwe linnen ook nog een stofomslag in kleur. Nog elk jaar wordt minstens één nieuw deel aan de Werken toegevoegd. De Werken van de Linschoten-Vereeniging vormen niet alleen een waardevolle, maar tevens een goed toegankelijke reeks voor lezers en onderzoekers.

De Eerste Landvoogd Pieter Both (1568-1615), P.J.A.N. Rietbergen, nette exemplaren (stofomslag verkleurd met lichte gebruikssporen) 
De Walburg Pers, gebonden in harde kaft met stofomslag, 2 delen, totaal 360 pagina's
ISBN 9060115236 (deel 1)
ISBN 9060115244 (deel 2)

Prijs exclusief verzendkosten