Een sneeuw en meer toneel, Willem Jan Otten

Verzamelde toneelwerken

'Op het toneel is iemand dat wat de toeschouwer gelooft dat hij is. Maar de toeschouwer weet tegelijkertijd terdege dat het personage bedacht is. De acteur is dus per definitie niet wie hij beweert te zijn, dat is de stilzwijgende afspraak. Hij kan het alleen maar zijn omdat wij, toeschouwers, hem zo willen beschouwen. Het is wonder- lijk dat we juist dan zeggen dat de acteur écht was. En de acteur voelt dat hij echt is, hoe grotesk of "onecht" hij ook speelt. We zijn ook dan zelfs bereid om te zeggen dat hij zijn personage wordt.

Er is van dit eendrachtige vermogen om ongeloof op te schorten weinig meer te begrijpen dan dat het misschien wel ons belangrijkste sociale talent is. We kunnen het al voor ons derde levensjaar, wanneer we voor het eerst poppenkast zien en Katrijn de kant uit joelen die Jan Klaassen niet is gegaan. We leren juist in het gespeelde dat te zien wat "echter dan echt" is. Waar we in de realiteit bedrogen worden door mensen die zich anders voordoen dan ze zijn, weten we ons in het theater juist op onze plaats gesteld: zo moet het zijn, want wij weten dat het niet zo is.'

Deze voor Otten zo typerende beschouwing staat in de inleiding van zijn eerste toneelstuk Henry II uit 1978. Zijn fascinatie voor het toneel en de wetten ervan is er in de loop der jaren niet minder op geworden. De toneelteksten geven een goed inzicht van de grote ontwikkeling die Otten als denker en schrijver heeft doorgemaakt.

Willem Jan Otten (1951) heeft een veelzijdig oeuvre op zijn naam staan: hij schrijft poëzie, proza, toneel en essays. In alles wat hij schrijft gaat het hem om keuzes waarvoor mensen zich gesteld zien, hetgeen zo'n spanning en nieuwsgierigheid veroorzaakt, dat zijn lezers als vanzelf worden meegevoerd in een ontdekkingstocht naar de onpeilbare menselijke natuur.

Het toneel is van meet af aan Willem Jan Ottens meest geliefde strijdperk geweest. Daar kan hij zijn inzichten en ervaringen vangen in scenes en streven naar het raadselachtigste: de veranderingen die mensen doormaken wanneer zij voor grote kwesties worden geplaatst. 'Oefeningen in vrije wil', noemt Otten zijn stukken.

Een sneeuw en meer toneel zijn de vijf toneelstukken opgenomen waarmee hij in de loop van dertig jaar zijn reputatie als sensibele dialoogschrijver heeft gevestigd — van zijn hilarische, argeloze eer- steling Henry II (1978), de erop volgende stukken Een sneeuw, Oude mensen en De nacht van de pauw, tot het opzienbarende Braambos (2004). Elk stuk is voorzien van een persoonlijke inleiding, waardoor dit boek een kroniek van een schrijversleven is geworden.

Otten ontving in 1999 de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre, en voor zijn roman Specht en zoon de Libris Literatuurprijs 2005. 

Een sneeuw en meer toneel, Willem Jan Otten, net exemplaar
Uitgeverij G.A. van Oorschot, paperback met flappen, 424 pagina's
ISBN 9789028240384

Prijs exclusief verzendkosten